TÜSİAD Sosyal Politikalar Komisyonu’nun girişimiyle hazırlanan “Türkiye'de Bireysel Gelir Dağılımı Eşitsizlikleri: Fonksiyonel Gelir Kaynakları ve Bölgesel Eşitsizlikler” başlıklı rapor, 27 Haziran 2014 Cuma günü Sabancı Center’da tanıtıldı.
Toplantının açılış konuşmaları TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Dinçer ve TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Sosyal Politikalar Komisyonu Başkanı Memduh Boydak tarafından yapıldı.
Haluk Dinçer konuşmasında, ekonomi politikalarının nihai amacının; toplumu oluşturan tüm bireylerin ve toplumsal kesimlerin refah düzeyinin yükseltilmesi olduğunu söyleyerek, "Ekonomi büyürken, bireylerin ve toplumsal kesimlerin refah düzeyinin nasıl değiştiği merak konusudur. Büyüme hızı ve kişi başına gelirdeki artışlar, refah düzeyindeki değişim hakkında genel bir fikir verir. Gelir dağılımı verileri ise, büyüme sürecinde ortaya çıkan refah artışının, toplumsal kesimler ve bireyler arasındaki dağılımını ortaya koyması bakımından önemle irdelenmelidir. Çünkü gelir dağılımında adaletsizliğin artması, sadece ekonomik değil aynı zamanda politik ve sosyal sorunlar yaratır. Bu nedenle konuya geniş bir perspektiften bakılması gerekmektedir" dedi. Türkiye'nin OECD araştırmasına göre Şili ve Meksika'dan sonra en yüksek gelir eşitsizliğine sahip üçüncü ülke olduğunu hatırlatan Dinçer, "2000’li yıllarda OECD ülkelerinde eşitsizlikler artarken, Türkiye’de aynı dönemde bireysel gelir dağılımı eşitsizliğinde düzelme meydana gelmiştir. Bu gelişmeye rağmen Türkiye, gelir eşitsizliğinin yüksek olduğu ülkeler arasında yer almaya devam etmektedir. OECD’nin araştırmasına göre, Türkiye halen, Şili ve Meksika’dan sonra en yüksek gelir eşitsizliğine sahip üçüncü ülke konumundadır" dedi.
Memduh Boydak ise konuşmasında, gelir dağılımındaki adaletsizlik ve yoksulluk dünyamızın önemli sorunları arasında yer aldığını belirterek, şu şekilde konuştu: “Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP)’nın Kasım 2013 tarihli bir araştırmasına göre, gelişmekte olan ülkelerde gelir dağılımı eşitsizliği 1990'dan 2010 yılına kadar % 11 oranında artış göstermiştir. Gelişmekte olan ülkelerde nüfusun % 75’inin, yirmi yıl öncesine göre gelirin daha eşitsiz dağıldığı bir toplumda yaşadığı tespit edilmiştir. Kesimler arasındaki gelir farkının boyutları, ekonomik ve sosyal kalkınmayı ve sosyal barışı tehdit edecek düzeyde görülmektedir.”
Açılış konuşmalarının ardından, raporun yazarları İTÜ İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Raziye Selim ve İTÜ İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Öner Günçavdı raporu sundu.
Toplantı kapsamında düzenlenen panelin moderatörlüğünü CNN Türk Ekonomi Müdürü Emin Çapa gerçekleştirdi. Panele ODTÜ İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fikret Şenses, Bilgi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Başlevent ve TÜSİAD Genel Sekreteri Zafer Ali Yavan konuşmacı olarak katıldı.
2002-2011 dönemini ele alan çalışma, Türkiye’de bireysel gelir eşitsizliği dağılımının zaman içindeki seyrini, fonksiyonel gelir kaynakları ve bölgesel etkileri açısından inceliyor. Araştırmada cevap aranan sorulardan bazıları şöyledir:
- 2002 sonrası Türkiye’de izlenen makroekonomik politikalar gelir dağılımını düzeltti mi?
- 2002-2007 dönemi ile 2007-2011 dönemi arasında gelir dağılımı eşitsizlikleri açısından farklılıklar var mı?
- Farklı gelir gruplarının gelirleri arasındaki dağılım ne yönde değişti?
- Eşitsizliğe hangisi daha fazla katkı yapmaktadır? Bölgeler arası gelir farklılıkları mı yoksa her bölgenin kendi içindeki eşitsizlikler mi?
