TÜSİAD ve Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi (İPM), Türkiye’de demokrasinin standartlarının yükselmesine katkı sağlama yolunda yaptıkları çalışmaların bir devamı olarak, demokratikleşme ihtiyacına bir kez daha dikkat çekmek ve konuyu bütünlüklü bir şekilde ele almak amacıyla ortak bir konferans düzenledi.
27 Kasım 2013 tarihinde İstanbul The Marmara Taksim Oteli’nde düzenlenen konferansta; çağımızda demokrasinin durumu, demokrasinin kurumsallaşması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması için gerekli olan kurum ve kurallar ve Türkiye için çıkarılabilecek dersler tartışıldı.
Toplantının açılış konuşmaları TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Muharrem Yılmaz ve İPM Direktörü Prof. Dr. Fuat Keyman tarafından yapıldı.
Muharrem Yılmaz konuşmasında, TÜSİAD olarak 20 yılı aşkın süredir Türkiye'de demokratik standartların yükseltilmesi konusunda sayısız rapor, görüş ve seminer çalışması yaptıklarını belirterek, birçok STK'nın da Türkiye'de demokrasinin gelişmesine değerli katkı sağladığını ve bu uzun ince yolda çalışmaya devam etmek zorunda olduklarını kaydetti. Türkiye'nin ilk kez sivil, demokratik bir anayasa yapmayı kaçırma noktasına gelmesi büyük bir hayal kırıklığı yarattığını ifade eden Yılmaz, şunları dile getirdi: "Bu tıkanıklık hiç de azımsanacak, geçiştirilecek bir tıkanıklık değildir. Parti temsilcilerimiz bu tıkanıklığı birbirlerinin tutumuyla ilişkilendiriyor, hatta süreci 18 ay sonra yapılacak genel seçim sonrasında oluşacak meclise devretmeye yönelik değerlendirmeler de duyuyoruz. Bu tutum demokratik standartlar için atılacak adımların samimiyetini, gerçekliğini ağır bir şekilde sorgulatmaktadır."
Fuat Keyman ise konuşmasında, Türkiye'nin tüm değişimlere karşın demokrasi karnesinin zayıf olduğunu, dönüşümle demokrasinin birleştirilemediğini, demokrasinin güçlendirilemediğini söyledi. Yeni anayasa sürecine değinen Keyman, son dönemlerde denge ve denetlemenin, demokrasinin kurumsallaşması ve ileri gitmesinde çok önemli bir şans olduğunu söyledi. Bu süreci, TÜSİAD, İPM, TEP AV ve nice sivil toplum örgütleriyle üniversitelerin ciddiye aldığını ve üzerlerine düşen görevi yaparak, yeni anayasayla ilgili öneriler hazırladığını ifade eden Keyman, şunları kaydetti: “Biz demokrasinin ileri gitmesi için yeni anayasa yapımına destek verirken, bugün komisyon dağılma sürecinde. Tabii ki 1982 darbe anayasası ile Türkiye'nin yönetilmesini hiçbirimiz haketmiyoruz. O yüzden anayasada belli sorunlar varsa demokrasinin kurumsallaşması çok önemli hale geliyor. Sivil toplum örgütleri olarak çalışmalarımızı devam ettireceğiz."
Avrupa Konseyi’nin Anayasa hukuku konularındaki danışma organı olan Venedik Komisyonu’nun Direktörü ve Genel Sekreteri Dr. Thomas Markert konferansın ana tema oturumda bir konuşma yaptı.
Thomas Markert konuşmasında, istikrarlı bir demokratik sistemi kurmanın 100 metre yarışı değil maraton olduğunu anlatarak, henüz AB üyesi olmayan ülkelerin yapılacak çok ödevi olduğunu vurguladı. Türkiye'nin ekonomik başarısına atıf yapan Markert, "Ekonomik açıdan Türkiye, AB'de değil dünyada en başarılı olmuş ülkelerden birisi. Türk hükümeti uzun süredir yüksek bir güvene mazhar oldu. Büyük bir orta sınıf ortaya çıktı ve toplumda daha yüksek beklentiler oluştu" dedi. Türk demokrasisinin Orta ve Doğu Avrupa'daki demokrasilerden çok daha geçmişe sahip olduğunu belirten Markert, şöyle konuştu: "Asker ve üst düzey bürokrasi tarafından gözetim altında tutulması durumu ortadan kalktı bu iyi bir şey ama burada bir risk var. Devlet gücündeki kontrol ortadan kalmış ya da çok azalmıştır. Her şeyi kazanan herşeyi yapar gibi bir durum ortaya çıkar. Mesela, bir parkın dönüştürülmesi belediyenin işidir. Ama bu durum Türkiye'de ulusal bir durum haline geldi. Daha verimli bir hükümet etkinliği olacaksa sorumlulukların ayrılıp bazı şeylerin yerel yönetimlere verilmesi lazım."
Dr. Markert’in konuşmasının ardından düzenlenen tartışma oturumunun moderatörlüğünü TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Parlamento İşleri ve Siyasi Reformlar Komisyonu Başkanı Haluk Dinçer üstlendi. İstanbul Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sibel İnceoğlu ve Atılım Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Levent Köker ise bu oturuma konuşmacı olarak katıldı.