Her birinize hoş geldiniz derken yürekten sevgiyle ve saygıyla selamlıyorum. Bugün sizlere TÜSİAD Kadın-Erkek Eşitliği Çalışma Grubu’nun beş yıllık Başkanı olarak hitap ediyorum. Sözlerime yarışmamıza katılarak, bizi bugün bir araya getiren gençlere teşekkür ederek başlamak istiyorum.Yarışma konumuz olan Toplumsal Cinsiyet Eşitliği neden çok önemli? Mesleğimden yola çıkarak anlatmaya çalışacağım. Uups meslek dedim. Türk Dil Kurumu mesleği şöyle tarif ediyor: Belli bir eğitim ile kazanılan sistemli bilgi ve becerilere dayalı, insanlara yararlı mal üretmek, hizmet vermek ve karşılığında para kazanmak için yapılan, kuralları belirlenmiş iş. Yorumu size bırakarak devam ediyorum…Bizim mesleğe dönersek, Hazır Giyim Konfeksiyonun temeli terziliktir. Terzi her insanın zevkine göre, devre uygun şık giysiler üreten bir zanaatkârdır. Kalıp düzgün olmazsa giysi bedene oturmaz. Kumaşın kalitesi de zevke, bütçeye göre değişir. Ancak kaliteli kumaştan yapılan bir giysiyi her birimiz beğeniriz ve almak isteriz
Öte yandan giyim tarzımızdaki seçimlerimiz bireysel özgürlüğümüzün ifadesidir. Sektörümüze has moda olgusunun sözlük anlamı: Belirli bir süre etkin olan toplumsal beğeni, bir şeye karşı gösterilen aşırı düşkünlüktür. Eğer bir fikir bir ürün bir felsefe belirli bir süreyi aşarak sürekli, kalıcı hale gelirse işte o zaman biz ona klasikleşen moda akımı diyoruz. Kumaşı kaliteli ve kalıbı tam da bedenimize oturmuş ve zevkimize uygun bir ürünün modası geçmez.Toplumsal Cinsiyet Eşitliği gelişmiş ülkelerde klasikleşmiştir. Bizde ise moda olduğu bile şüpheli.Ülkemizin demokrasi ve insan hakları modası hiçbir ayırım yapmaksızın ve yekdiğerini yargılamaksızın kendimizi ifade etme özgürlüğünü bize sağlayarak klasikleşmelidir. Şimdi söyleyeceklerim ise bildiğimiz ancak yine hatırlamamız gereken bir diğer olgu. Tarihteki örneklerine bakarsak, önce kadınlar Toplumsal Cinsiyet Eşitliği talebiyle gelirler, bu mücadelenin kazanılması sonucunda da temel hak ve özgürlükler alanı genişler. Bir ülkenin fotoğrafına bakınız; eğer toplumsal cinsiyet eşitsizliği varsa zaten temel hak ve özgürlükler alanı da sorunludur. Biz kadınlar ve erkekler el ele Toplumsal Cinsiyet eşitliğine ne kadar çabuk sahip çıkarsak o kadar çabuk gelişeceğiz.
Bu nedenledir ki Toplumsal Cinsiyet eşitliği “sorunlu kadınların” savunu alanı değildir. Toplumumuzun temel sorunlarının çözümü için anahtardır. TÜSİAD olarak ülkemizde kadın sorunları üzerine yıllardır büyük emek vererek faaliyet gösteren sivil toplum örgütlerinin oluşturduğu değerli birikime katkı sunmaya devam ediyoruz. Başkanımız Haluk Dinçer, Sosyal Politikalar Komisyonu Başkanımız Memduh Boydak beyler TÜSİAD olarak bakış açımızı çok güzel özetlediler. Önce zihniyeti dönüştürmeliyiz. Peki nasıl? Bir ülke düşünün: Yasalar zeminindeki haklarımızın temeli insanlık tarihinin kabul ettiği en önemli liderlerden biri olan Mustafa Kemal Atatürk sayesinde dünyadaki pek çok gelişmiş ülke kadınlarından daha önce atılmış. Yakın tarihe gelince yasal zeminde Avrupa Birliği süreci çıpa olmuş. Peki 2014’te yayınlanan Türkiye-AB İlerleme raporu ne diyor? “Kadın haklarını ve cinsiyet eşitliğini uygulamada güvence altına almak için daha fazla sürdürülebilir çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.” 2011 yılında Meclisimiz kadını şiddetten korumaya yönelik İstanbul Sözleşmesini yasalaştırınca ve 2014’te bu sözleşme yürürlüğe girdiğinde ne kadar da sevinmiştik. Peki, neden bu yasal düzenlemeler hızla hayata geçmiyor? Bunu birlikte yapacağız. Biz Sivil Toplum Kuruluşları öncü olacağız, sizler bize destek vereceksiniz.
Değerli Konuklar,
Türkiye'nin küresel ölçekte gösterdiği ekonomik başarı henüz kalkınma süreçlerine ve gelişmişlik endekslerine yansımıyor. Birleşmiş Milletler, Dünya Ekonomik Forumu, OECD raporlarına bakın; dünyada, bölgemizde, kendi gelir grubumuzdaki ülkeler arasında Toplumsal Cinsiyet Eşitliği sıralamalarında sonlardayız. Altını çizmeliyim ki ortada olmazsa olmaz bir durum var.
Ekonomik olarak orta gelir tuzağından kurtulmak mı istiyorsunuz? Bir an önce toplumun âtıl potansiyeli olan diğer yarısını harekete geçireceksiniz… İnsani gelişmişlik endeksindeki konumumuzu ilerletmek mi istiyorsunuz? Öncelikli olarak toplumun yarısını oluşturan kadınların konumunu geliştirmelisiniz… Kadınlar tüm potansiyellerini açığa çıkardığında ülkemizi bir üst gelişmişlik seviyesine taşıyacaklar… Bizler bu amaç uğruna neleri mi savunuyoruz? Çok şeyi, ancak önceliklerimiz iki alanda: Birincisi eğitim… Önce eğitimde fırsat eşitliğini savunuyoruz. Kadın eğitim alacak ki dönüşsün ve dönüştürsün. Biliyoruz ki kadının çalışma hayatına katılımı eğitimiyle doğru orantılı. Ama üniversite mezunu olan kadınlarımız dahi iki çocuktan sonra maalesef çalışma hayatından çekilebiliyor. İkincisi. Çocuk ve yaşlı bakım hizmetlerinin yaygınlaştırılması. Bir örnek vermek gerekirse kadınların işgücüne katılması için Japonya yakın zamanda seferberlik ilan etti. Bu seferberliği Japon toplumu adına Başbakanı Abe yaptı. Abe diyor ki: “Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği” bizim zayıf alanımızdır. Önümüzdeki 10 yıl içinde çalışma hayatında ve toplumun her alanında kadının olması birinci önceliğimizdir. Çocuklarımızın Japon kültür ve değerleriyle yetiştirirken anneleri de çalışma hayatına katmak için kreşleri yaygınlaştıracağız ve çocuk bakımı üzerine 400 bin sosyal görevliyi eğiteceğiz.”
Peki, biz yüzde yüzün üstünde olan enflasyon oranını on yılda tek haneye indirebiliyoruz da neden son sıralarda olduğumuz Toplumsal Cinsiyet Eşitliği endeksini önemsemiyoruz? Neden 2023 hedeflerimiz için seferberlik ilan etmiyoruz? Neden 2023 hedefine kadınların çalışma hayatına katılım oranını yüzde 40 olarak koyuyoruz ki o zaman dünya yüzde 70’lere gelmiş olacak? 2023 yılında dünyanın onuncu büyük ekonomisi olmayı hedefleyen Türkiye’nin, toplumsal cinsiyet eşitliği konusunu çözemeden bu hedefi gerçekleştirmesi mümkün müdür? Bizce değildir. Düşünce turumuza devam edelim.Kalkınmada öncelikli yöreleri geliştirmek isterseniz teşvik politikaları uygularsanız. Gelin bundan sonra adına “Pozitif ayrımcılık politikaları” diyelim.
Kadın erkek eşitsizliğini ortadan kaldıracak devlet politikalarının adını da “Kadın Erkek Eşitliği” teşvik politikaları koyalım. Değerli Konuklar, Daha çok şey söylenebilir ancak biz bu son projemizde sözü gençlere bıraktık. Çünkü onlara güveniyoruz. Gençlerin vizyonuyla geleceğin Türkiye’sini inşa etmek istiyoruz. Türkiye’nin geleceğini toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı gençlerle birlikte oluşturmak istiyoruz. Bu kez, en büyük iletişim gücüne sahip olan yedinci sanat “Sinemaya” başvurmayı tercih ettik. Hem de Türk Sinemasının 100. doğum yılında.
Konuşmamı sonlandırırken, ön elemede ve jüride yer alan değerli jüri üyelerimize, yarışmaya katılan tüm üniversiteli gençlere, TÜSİAD yönetimine, Kadın-Erkek Eşitliği Çalışma Grubu’na, TÜSİAD’ın Sosyal Politikalar Bölümü çalışanlarına ve ilk günden beri el ele çalıştığımız ZEGO ekibine yürekten teşekkür ediyor, yarışmaya katılan gençleri şimdiden tebrik ediyorum.
Özel teşekkürüm ise Suteks Takımına, kardeşime, hayatımın her anında şu an sevgiyle gözlerimin içine bakarak beni var eden anneme.